01686 413467
Gorchudd caban pren Mrs Phillips (1885)
Ref: 1995-1
Gorchudd caban pren heb ei orffen, a wnaed tua 1885 yw hwn, a dyma oedd y darn cyntaf yng nghasgliad y Gymdeithas Gwiltiau. Daeth o dref fechan Ystradgynlais ar fin de-orllewinol Powys, nid nepell o gymoedd Abertawe.
Nain Mrs Phillips a wnaeth y gorchudd. Roedd ganddi wyth o blant, tyddyn â dwy fuwch a gardd fawr. Gwnaeth hi faethu dau o blant hefyd. Mam Mrs Phillips oedd y plentyn hynaf, a byddai hi’n gwneud llawer o wnïo. Mae Mrs Phillips yn cofio’i nain yn gwneud elïau amrywiol i “un ac oll”. “Roedd yna bob amser awyrgylch caredig yn y tŷ.”
Mae’r darn hwn sydd heb ei orffen mewn dau ddarn, â dyluniad caban pren Heulwen a Chysgod. Mae’r darnau wedi’u pwytho â pheiriant, a defnyddiwyd lliain twil fel ffabrig sylfaen.
Clustog Caban Pren
Ref: 2007-7
Daw’r glustog clytwaith caban pren brydferth hon o ardal Aberaeron yng Ngheredigion yng Ngorllewin Cymru. Mae’r 16 bloc o batrwm Heulwen a Chysgod wedi’u huno â llaw â stribedi cul iawn o felfedau a sidanau. Mae rhai o’r sidanau wedi dirywio. Defnyddiwyd cotwm gwead twil ar y cefn, mewn lliw melynddu, gyda 3 ymyl wedi’u pwytho â pheiriant, a’r ymyl arall wedi’i chau ag edau du wedi’i droswnϊo.
Mae’r glustog yn mesur 455 x 440mm, ac mae’n bur debyg mai plu sy’n ei llenwi.
Caban pren Mr Hill (c1870s)
Ref: 2002-16
Mr Hill o Harrow, sef peintiwr portreadau o fri, oedd berchen ar y cwilt caban pren traddodiadol hwn. Fe’i gwnaed ar ddiwedd y 19eg ganrif ac fe’i rhoddwyd i’r Gymdeithas Gwiltiau yn 2002.
Mae’r cwilt yn mesur 2275 x 2050mm ac mae’n glytwaith caban pren wedi’i wneud â ffabrigau cotwm gwehyddiad plaen sydd wedi’u printio ac sydd o bwysau amrywiol. Mae rhai o’r ffabrigau’n dyddio o ddechrau’r 19eg ganrif ond mae eraill yn fwy diweddar. Brethyn caerog cotwm yw’r sgwariau coch yng nghanol y blociau, ac mae wedi’i gwiltio â llaw mewn edau gotwm gwyn.
Roedd lle amlwg i’r cwilt yn sioe “Dathlu Deg” yn 2004, sef sioe haf y Gymdeithas Gwiltiau yn dathlu ei phen-blwydd yn 10 oed
Cwrlid caban pren
Ref: 2009-4-B
Gwnaed y clytwaith caban pren hwn, â dyluniad Heulwen a Chysgod, ym mhentref bach Llanarth, Gorllewin Cymru, yn y 19eg ganrif. Roedd cwrlidau bwrdd fel hwn yn boblogaidd yn oes Fictoria tuag at ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Roedd darnau o ffabrigau dethol fel sidanau a felfedau’n berffaith i’w defnyddio mewn darnau clytwaith caban pren a chlytwaith ar hap.
Nid yw’n gwbl hysbys pwy wnaeth y clytwaith, ond roedd y rhoddwr yn meddwl mai un o’r teulu Davies, a oedd yn byw yn Llanarth, a’i wnaeth. David Davies (1826 – 1903) oedd y cofrestrydd genedigaethau a marwolaethau yn Llanarth, ac roedd yn byw yno â’i wraig Grace (1828 – 1901).
Mae’r caban pren wedi’i lunio o ffabrigau amrywiol, gan gynnwys darnau sidan, satin, felfed a gwlân mewn lliwiau amrywiol. Mae’r clytwaith wedi’i glymu yn y ffabrig ar y cefn. O amgylch yr ymylon ceir ffril satîn cotwm mewn pinc dwfn sydd wedi colli ei liw i ddod yn lliw rhwd. Mae hwn wedi’i bwytho â pheiriant at y clytwaith caban pren, rywbryd yn ddiweddarach o bosibl. Satîn cotwm pinc yw’r ffabrig ar y cefn.
Caeau a chwysi caban pren (c1860)
Ref: 2010-3-A
Fe brynodd rhoddwr y cwilt caban pren mawr hwn, ar arddull Caeau a Chwysi, ar ddechrau’r 1990au ym marchnad wartheg Dolgellau yng Ngogledd Cymru, am ryw £52.00. Aeth ag ef i’r ddiwrnod dogfennu cwiltiau a drefnwyd gan Urdd y Cwiltwyr fel rhan o brosiect Cwiltiau Treftadaeth Prydain yn Amwythig yng nghanol y 1990au. Yno, pennwyd dyddiad o ryw 1860 i’r cwilt.
Mae’r clytwaith caban pren yn cynnwys darnau felfed, sidan a chotwm a brocedau mewn lliwiau amrywiol. Mae’r cotwm brown ar y cefn wedi’i gwiltio ar arddull delltwaith ar haen fewnol o wlân wedi’i gribo, mewn brown tywyll. Mae’r blociau wedi’u pwytho â llaw ac wedi’u rhoi at ei gilydd i greu llinellau lletraws o liwiau tywyll a golau sydd, medden nhw, yn edrych fel rhesi mewn cae sydd newydd ei aredig. Mae gan y cwilt ymyl o felfed brown â sgwariau du yn y corneli, ac mae wedi’i droi i’r cefn a’i bwytho â phwythau pennog.
Panel Caban Pren
Ref: 1999-1
_JPG.jpg)
_JPG.jpg)
Mae’r panel hwn o 10 o flociau caban pren wedi’i wneud gan ddefnyddio’r dechneg caban pren plyg, a gwnaed rhodd ohono ym 1999. Sidanau, rhubanau a brocedau yw’r ffabrigau ac mae canol pob bloc wedi’i wneud o ffabrigau wedi’u cwiltio â pheiriant. Lliain twil gwyn yw’r ffabrig ar y cefn ac mae’n debygol bod y panel wedi bod yn rhan o ddarn mwy yn wreiddiol. 1465 x 290mm.
Cwilt Ffenestri Caban Pren
Ref: 2003-1
Cwilt cyfoes yw hwn a wnaed gan Katherine Guerrier gan ddefnyddio techneg y caban pren plyg. Gwnaed ef ym 1988 ac, yn yr un flwyddyn, enillodd y wobr gyntaf yn yr adran ‘clytwaith’ yn arddangosfa Gwiltiau gyntaf y DU yn Malvern. Katharine Guerrier wnaeth rodd o’r cwilt i ni yn 2003. Mae wedi’i wneud o hen ddarnau o Liberty Tana Lawn, sef ffabrig cotwm lliain main, mewn amrywiaeth o liwiau ond coch a glas yn bennaf. Mae’r blociau caban pren plyg wedi’u hadeiladu ar sgwariau sylfaen o galico, gan ddechrau yn y canol gyda blociau naw clwt miniatur.
Mae’r blociau wedi’u gosod ymyl wrth ymyl ac wedi’u gludo â bondaweb, yna wedi’u pwytho â phwyth satin i guddio’r ymylon. Yna, mae’r stripiau plyg wedi’u hadeiladu tuag allan yn nyluniad y caban pren. Calico yw cefn y blociau, sy’n ffurfio haen ganol y cwilt – nid oes unrhyw wadin arall. Cotwm glas y llu awyr yw’r cefn ac mae wedi’i gwiltio â pheiriant yn y ffos ar hyd ymyl pob bloc. Mae’r cwilt yn ymddangos yn llyfr Katharine How to Design and Make Your Own Quilts, a gyhoeddwyd ym 1991.
1520 x 1520mm.
Cwilt Caban Pren
Ref: 2003-10
Gwnaed y cwilt hwn, ar ddiwedd y 1930au neu’n gynnar yn y 1940au, gan fenyw o’r enw Lily o Ddwyrain Swydd Efrog. Roedd hi mewn gwasanaeth yn Ilkley pan ddaeth hi a Jack, mecanig beic o ardal Kendal, at ei gilydd. Priododd y ddau a chael dwy ferch ond wedyn aeth Jack i ffwrdd i’r rhyfel felly bu’n rhaid i Lily fynd yn ôl i wasanaeth, gan adael ei phlant yng ngofal y teulu. Ar ôl y rhyfel, symudodd y teulu i Middlesex, lle bu Lily farw yn y 1950au. Rydyn ni’n cymryd bod Jack wedi goroesi’r rhyfel er nad ydyn ni’n sicr. Wyresau Lily wnaeth rodd o’r cwilt.
Clytwaith caban pren yw’r ochr ar i fyny, wedi’i wneud o ffabrigau cotwm sy’n gymysgedd o ffabrigau blodeuog, streipiog, smotiog, sgwarog a gingham mewn amrywiaeth o liwiau. Mae pob un o’r blociau wedi’u pwytho â llaw ar ffabrig gingham ond maen nhw wedi’u huno at ei gilydd â pheiriant. Lliain fflaneléd yw’r wadin gyda phwyth blanced o gwmpas yr ymyl a ffabrig cotwm blodeuog yw’r cefn.
1370 x 1645mm.
Croglun Caban Pren
Ref: 2004-1-A
Croglun caban pren o ddyddiad anhysbys yw hwn, mewn amrywiaeth o ffabrigau sy’n cynnwys melfed a sidan caerog mewn coch, glas, brown a llwydfelyn. Gwnaed rhodd ohono fel rhan o gasgliad o ddarnau tecstil bach yn 2004.
1343 x 568mm.
Cwilt Caban Pren Sidan a Brocêd
Ref: 2021-05
Prynodd rhoddwr y cwilt hwn ef oddi wrth y casglwr Ron Simpson yn yr 1980au. Credir ei fod o Gymru, ac wedi’i wneud rhwng 1870 a 1900. Clytwaith amryliw, caban pren ydy’r ochr ar i fyny. Gwnaed y cefn o dri darn o dwil print. Does dim wadin, ac mae’r cefn wedi’i droi i’r blaen ac wedi’i bwytho i’w le i ffurfio rhwymiad. Mae pwythau duon, sydd wedi’u clymu, yn uno’r ochr ar i fyny a’r cefn gyda’i gilydd i’w lle. 1895mm x 1889mm.
Cwilt Tegwyn
Ref: 2021-8
Dyma gwilt wedi’i wneud o amrywiaeth o ffabrigau cotwm coch, gwyn a glas. Mae yna fedaliwn canolog sgwâr ar yr ochr ar i fyny, wedi’i wneud o naw bloc caban pren a phob un ohonyn nhw â sgwâr bach glas yn y canol a stribedi coch a gwyn yn ffurfio’r trionglau o’u hamgylch. O bob cornel o’r sgwâr canolog mae yna res o 3 bloc caban pren sy’n ymestyn tuag at bob cornel o’r cwilt. Mae stribedi o ffabrig coch a gwyn bob yn ail yn eu gwahanu.
Os edrychwch chi’n ofalus, gallwch chi weld gwall yn y dyluniad gan fod un o’r rhesi o flociau caban pren yn wynebu ffordd wahanol i’r lleill! Mae’r blociau a’r stribedi wedi’u pwytho â’i gilydd â pheiriant mewn edau wen. Nid oes unrhyw wadin a chotwm twil gwyn ydy’r cefn. Mae’r ddwy haen wedi’u cwiltio â’i gilydd ar hyd y stribedi mewn patrwm delltwaith. Does dim cwiltio ar y blociau caban pren ar wahân i du fewn pob sgwâr bach glas. 2210mm x 1830mm.
Cwrlid Cist Landin – Caban Pren
Ref: 2022-6-B
Gwnaed y cwilt hwn gan Jane Hughes (Bate gynt) tua 1865, a gwnaed rhodd ohono gan ei gor-gor-nith. Prentisiwyd Jane i weithio gyda gwniadwraig safonol cyn sefydlu’i hun fel cwiltwraig yn Wolverhampton cyn priodi ym 1861.
Mae wedi’i wneud yn gain o ffabrigau sidanaidd wedi’u torri ar letraws, ac mae’r ochr ar i fyny’n cynnwys un ar bymtheg o flociau caban pren wedi’u plygu gyda phatrwm golau a thywyll yn ffurfio sgwâr canolog. Mae yna forder o felfed gwyrdd tywyll o amgylch hwn. Mae ffril o sidan neu reion gwyrdd wedi’i ychwanegu. 1787mm x 1800mm.