01686 413467
Hanes y Gymdeithas Gwiltiau a Chanolfan Celfyddydau Minerva
Yr 1980au
1985: Cynhaliwyd arddangosfa o gwiltiau o gasgliad Ron Simpson yn Hen Neuadd y Farchnad Llanidloes, a rhoddwyd lle amlwg iddi yn rhifyn cyntaf cylchgrawn Patchwork & Quilting..
Y 1990au
1995: Degawd yn ddiweddarach, aeth grŵp o ffrindiau ati i drefnu’r arddangosfa haf fawr gyntaf o gwiltiau hynafol, unwaith eto'n rhoi lle amlwg i gasgliad Ron Simpson. Fe’i gelwid, yn syml, “Cwiltiau Cymreig”. Llogwyd Garej Minerva, sef cyn ystafell arddangos a garej weithredol, at y diben, ynghyd â mannau cyfarfod eraill yn Llanidloes. Mae arddangosfeydd haf o gwiltiau wedi’u cynnal bob blwyddyn ers hynny a, hyd 2001, casgliad helaeth Ron Simpson oedd eu canolbwynt.
Sefydlwyd grŵp Cwiltwyr Treftadaeth Cymru, a dechreuodd gyfarfod yn rheolaidd yn Llanidloes, gan benderfynu yn y pen draw y byddai’n cyfarfod yng Nghanolfan Celfyddydau Minerva ar brynhawn Mercher.
1996: Sefydlwyd y Gymdeithas Gwiltiau fel elusen a chwmni cyfyngedig trwy warant. Cynhaliwyd astudiaeth ddichonoldeb i ystyried sefydlu canolfan barhaol ar gyfer cwiltiau clytwaith a chelf a chrefft tecstilau yn Llanidloes.
1998: Cafwyd arian yn y pen draw oddi wrth yr Undeb Ewropeaidd, Cyngor Sir Powys, Cyngor Tref Llanidloes a rhoddwyr preifat i brynu Garej Minerva. Rhoddwyd yr enw Canolfan Celfyddydau Minerva i’r eiddo, ac mae yno ddwy ardal arddangos, y naill a’r llall tua 200 metr sgwâr, sy'n addas ar gyfer un arddangosfa fawr neu, o'u rhannu, ar gyfer nifer o arddangosfeydd bach. Mae yna fflat uwchben Galeri 1 a gardd fach yn y cefn.
1999: Dechreuwyd gwaith ar yr adeilad i’w wneud yn fwy addas at ei ddiben newydd.
Gwnaed rhodd o’r cwiltiau cyntaf i’r Gymdeithas Gwiltiau, a derbyniwyd mwy o lawer yn y blynyddoedd dilynol. Prynwyd eraill i lenwi bylchau yn y casgliad.
​
Yr 21ain ganrif
2000: Cafodd rhan fwyaf yr adeilad ei ail-doi a chrëwyd ffasâd newydd yn y ffrynt.
2001: Galeri 1 – gosodwyd system wresogi ac insiwleiddio.
2003: Galeri 2 – adnewyddwyd y llawr. Cyflogwyd swyddog cyhoeddusrwydd un diwrnod yr wythnos, hyd 2007, gydag arian yr Undeb Ewropeaidd.
Pan nad yw’r Gymdeithas Gwiltiau’n ei defnyddio, mae’r Ganolfan yn cael ei llogi i grwpiau eraill amrywiol ar gyfer digwyddiadau fel arddangosfeydd, sgyrsiau, ffeiriau, cyfarfodydd a gweithdai.
2004: Bu’r Gymdeithas Gwiltiau’n dathlu deng mlynedd o arddangos gyda’i harddangosfa haf “Dathlu Deg”.
Gosodwyd rhan brototeip o ddesg derbynfa Senedd yr Alban, a wnaed gan David Colwell.
2005: Ailwampiwyd y siop ger mynedfa Galeri 1 gydag arian oddi wrth Gyngor Sir Powys.
2007: Grant oddi wrth Sefydliad Laura Ashley i brynu peiriannau gwnïo newydd i hwyluso gweithdai.
2008: Derbyniwyd grant oddi wrth y loteri Arian i Bawb i gatalogio’r casgliad cynyddol o gwiltiau hynafol.
Gosodwyd paneli ffotofoltäig ar do Galeri 2 i gynhyrchu trydan ar gyfer y Ganolfan. Gosodwyd deunydd insiwleiddio ychwanegol yn yr ardal arddangos hon. Gosodwyd toiled hygyrch newydd yng nghefn Galeri 1. Gwnaeth ariannu Ewropeaidd, rhaglen Adeiladu Carbon Isel a chwmni Rheoli Gwastraff Potters y gwaith yn bosibl.
2009: Derbyniwyd grant oddi wrth y loteri Arian i Bawb ar gyfer prosiect Ditectifs Cwiltiau, sef ymchwil fanwl i gwiltiau yn y casgliad.
Estynnwyd y system gwres canolog i gynnwys Galeri 2.
Derbyniwyd arian oddi wrth Gynllun Croeso Cymunedol Cyngor Sir Powys i greu logo i’r Gymdeithas Gwiltiau, a gwefan newydd sbon.
2010: Sefydlwyd y Gymdeithas Cwilt Dyfarnwyd £ 5,000 gan Rheoli Gwastraff Potters ar gyfer y prosiect Goleuo Up Minerva.
2011: Mae'r seminar penwythnos blynyddol Grŵp Astudio Cwilt Prydain Cynhaliwyd yng Nghanolbarth Cymru gydag ymweliad â gasgliad treftadaeth Cymdeithas Cwilt yn Llanidloes.
2012: Grant Sefydliad y Teulu Ashley a dderbyniwyd ar gyfer prosiect addysg tair blynedd. Dechreuodd ein Swyddog Prosiect Addysg yn yr Hydref, yn.
Mae'r myfyrwyr City & Guild cyntaf wedi cofrestru ar ein Lefel 2 Clytwaith a appliqué gwrs.
2013: Cymerodd Jean Pegg drosodd o Andy Warren fel Cadeirydd newydd y Gymdeithas Quilt, ac roedd gan y tu allan Canolfan y Celfyddydau Minerva gwedd newydd.
2014: Cymdeithas Cwilt dathlu Troi Ugain gyda'i arddangosfa cwilt 20fed haf.
Bywgraffiadau ymddiriedolwyr y Gymdeithas Gwiltiau
Lisa Arundale
Mae Lisa wedi gwnïo o oedran ifanc, gymhwyster City and Guilds mewn dylunio a chynhyrchu ffasiwn. Enaid brwdfrydig, creadigol sy'n hoffi gweithio gyda ffabrig, lliw ac edau. Gan ddatblygu’r diddordeb mewn cwiltio symudodd Lisa i Llanidloes yn 2013 gyda’r bwriad penodol o ymuno â grŵp Cwiltwyr Treftadaeth Cymru. Mae'n ymddangos bod dod yn Ymddiriedolwr gyda'r Gymdeithas Gwiltiau yn ddilyniant naturiol. Mae Canolfan Gelf Minerva, sy'n adnodd lleol gwych, yn gyfle delfrydol i ddarganfod mwy am gwiltiau traddodiadol a chyfoes.
Sheila Davies
Ganwyd Sheila yn Surrey, ac fe’i hanogwyd gan fam greadigol a Mamgu, yn fuan iawn daeth yn gaeth i wnïo. Mynychodd Goleg Addysg Gwent, lle bu’n astudio Tecstilau, Gwyddoniaeth a Dylunio.
Dilynodd yrfa addysgu nes iddi gael ei theulu, yna newidiodd drac i weithio gartref fel gwniadwraig a gwniadwraig.
Daeth yn ymwybodol gyntaf o'r Gymdeithas Gwiltiau ar symud i Llanidloes yn 2003. Ar ôl treulio llawer o hafau pleserus yn helpu i stiwardio'r arddangosfa flynyddol, roedd hi'n anrhydedd cael ei gwahodd i ddod yn ymddiriedolwr yn 2019.
Caroline Malone
Symudodd Caroline i Lanidloes o Milton Keynes yn 2022 ar ôl i’w mab agor siop de yn Llanidloes. Mae ganddi ddiddordeb mawr yn y celfyddydau gweledol ac mewn gwneud pob math o gelf/crefft yn hygyrch i'r gymuned. Mae ei phrofiad o weithio gydag artistiaid a gweithredu fel ymddiriedolwr i elusennau yn helaeth gan gynnwys gwasanaethu fel cadeirydd canolfan Gelfyddydau gydag artistiaid preswyl, arddangosfeydd, gweithdai a digwyddiadau a phrosiectau cymunedol a ariennir. Croesawodd y cyfle i ymuno â QA i gefnogi gweinyddiaeth a llywodraethu ac mae wedi mwynhau’r cyfle i ddysgu mwy am decstilau – mae ei diddordeb personol yn canolbwyntio ar luniadu a gwneud printiau.
Carol Ryles
Ganwyd Caerdydd, cymerodd Carol i chwiltio ym Mhrydain yn y 1990au. Wedi ymddeol o fydwraig yn 2013 mae hi wedi cymryd nifer o brosiectau ers hynny, ac mae rhai ohonynt wedi gwella ei galluoedd chwiltio! Aelod o Gymdeithas Quilt ers blynyddoedd, daeth yn ymddiriedolwr yn 2017. Mae hi'n gyfrinachol yn gobeithio y bydd un o'i chwiltiau'n dod yn deulu teuluol.
Chris Shercliff
Roedd Chris ei eni yn Swydd Amwythig, symudodd i Swydd Stafford a ymunodd grŵp cwilt yn y 1980au, gan roi un noson heddychlon yr wythnos a'i gŵr ar y cyfle i roi plant bach i'r gwely ei hun.
Yna cymerodd addysgu llawn-amser dros ei bywyd hyd nes ymddeol i Gymru yn 2012, pan oedd yn falch iawn o ddarganfod y Gwiltwyr Treftadaeth Cymru a Chymdeithas Quilt. Mae ganddi ddiddordeb ym mhob agwedd o gwiltio a thecstilau celfyddydau, dabbles yn y ddau ac, yn arbennig, yn awyddus i ddweud wrth y byd am y trysor bach sydd yn y Canolfan y Celfyddydau Minerva.